در این مقاله قصد داریم به 15 علائم ظاهری بیماری های کبدی بپردازیم با ما همراه باشید.
کبد، یکی از حیاتیترین اعضای بدن، وظایف متعددی دارد، از جمله تصفیه خون، تولید مواد ضروری برای لخته شدن خون، تجزیه سموم و داروها، تولید صفرا و نیز کمک به متابولیزم چربیها و کربوهیدراتها. بیماری کبدی میتواند بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود و علائم متنوعی دارد که برخی از آنها به صورت علائم ظاهری قابل مشاهده هستند:
1. یرقان: یکی از شاخصترین نشانههای مشکل کبدی است. پوست و سفیدی چشمها به رنگ زرد در میآیند.
2. اسپایدر نویی: این عروق کوچک و متعدد شبیه تار عنکبوت هستند و میتوانند بر روی پوست ظاهر شوند.
3. خارش پوست: تجمع مواد زائد که کبد قادر به دفع آنها نیست میتواند باعث بروز خارش شود.
4. تورم شکم: تجمع مایع در حفره شکمی، معروف به آسیت، میتواند نشانهای از بیماری کبدی باشد.
5. تغییر رنگ ادرار: ادرار تیره ممکن است ناشی از وجود بیلیروبین در خون که کبد آن را فیلتر نمیکند، باشد.
6. کاهش وزن بدون دلیل: کبد بیمار نمیتواند مواد مغذی را به درستی متابولیز کند، که میتواند منجر به کاهش وزن شود.
7. خستگی مفرط: عدم توانایی کبد در دفع مواد زائد میتواند باعث احساس خستگی طولانی شود.
8. نقطههای قهوهای یا تیره بر پوست: این نقطهها که “لکههای کبدی” نیز شناخته میشوند، ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی ناشی از بیماری کبد باشند.
9. واریسیزِ مری: میتوانند به دلیل افزایش فشار در عروق خونی به وجود بیایند.
10. کبودی آسان: اختلال در تولید عوامل لخته کننده خون ممکن است باعث کبودی آسان شود.
11. تغییرات رنگ مدفوع: مدفوع کمرنگ یا خاکی میتواند نشان دهنده بیماری کبدی باشد.
12. افزایش حجم پستان در مردان: معروف به ژنیکوماستی، که میتواند ناشی از تغییرات هورمونی ناشی از بیماری کبد باشد.
13. افزایش اندازه عروق خونی در پوست: به خصوص در ناحیه بالای شکم.
14. ریزش مو: به دلیل اختلال در عملکرد هورمونی و متابولیک.
15. سوزش سر دل و ناراحتیهای گوارشی: که میتواند به خاطر اختلال در تجزیه چربیها و دیگر مواد غذایی در روده باشد.
در صورت مشاهده هر یک از این نشانههای بیماری کبدی، مراجعه به پزشک ضروری است. پیشگیری و درمان زودهنگام میتواند به جلوگیری از پیشرفت بیماری و نتایج بهتر درمانی کمک کند.
علائم از کار افتادن کبد
وقتی کبد دچار نارسایی حاد میشود، بدن امکان دارد دچار شماری از علائم هشدار دهنده شود که نیاز به توجه فوری پزشکی دارند. از کار افتادگی کبد میتواند نتیجهی بیماریهای مزمن کبدی یا آسیبهای حاد باشد که به سرعت رخ میدهند. در زیر برخی از این علائم ذکر شدهاند:
1. یرقان: زرد شدن پوست و سفیدی چشمها.
2. آسیت: تجمع مایعات به صورت غیر طبیعی در شکم.
3. خستگی شدید و ضعف عمومی: ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره.
4. اختلالات ذهنی: کنفوزیون، فراموشی، تغییرات خلق و خو و در موارد جدی اختلال در هوشیاری (کُما).
5. خونریزی و کبودی آسان: به دلیل کاهش تولید پروتئینهای کبدی که در لختهسازی خون نقش دارند.
6. تغییر رنگ ادرار و مدفوع: ادرار تیره و مدفوع رنگ پالیده یا خاکی.
7. تهوع و استفراغ: که میتواند منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن شود.
8. خارش پوست: به دلیل تجمع مواد زائد در خون و پوست.
9. ورم پاها و مچ پاها: به دلیل اختلال در گردش خون و تجمع مایع.
10. مشاهده عروق خونی گشاد شده در پوست: که ممکن است به دلیل فشار خون بالا در وریدهای معده و مری باشد.
11. تغییرات رفتاری و حالت عصبی: افزایش سردرگمی و مشکلات حافظه.
12. مشاهده خون در استفراغ یا مدفوع: که میتواند نشانهای از خونریزی داخلی باشد.
13. احساس بیماری شدید و مداوم: بیحالی و ناتوانی در انجام فعالیتهای روزانه.
14. افزایش حساسیت به داروها: به علت توانایی کاهش یافته کبد برای تجزیه داروها.
اگر هر یک از این علائم را تجربه میکنید، بسیار مهم است که سریعاً به دنبال پزشکی حرفهای باشید. نارسایی کبد میتواند شرایطی اورژانسی پزشکی باشد.
برای ازمایش کبد چرب کلیک کنید.
از کار افتادن کبد در بیماران سرطانی
از کار افتادن کبد در بیماران مبتلا به سرطان میتواند ناشی از چندین عامل باشد، از جمله پیشرفت مستقیم سرطان به کبد، اثرات جانبی ناشی از درمانهای سرطان مانند شیمیدرمانی و رادیوتراپی، یا وجود دیگر بیماریهای همزمان که عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار میدهند. از کار افتادن کبد میتواند در نتیجه متاستاز سرطانی، یعنی توسعه سرطان از ناحیه اصلی به کبد، اتفاق بیفتد. در این شرایط، سلولهای سرطانی میتوانند بافت کبدی را تخریب کرده و به تدریج عملکرد آن را از بین ببرند.
عوامل تأثیرگذار بر از کار افتادن کبد در بیماران سرطانی:
– متاستاز سرطان: وقتی سرطان از ناحیه اصلی به کبد گسترش مییابد، میتواند بافت کبدی را تخریب کند.
– شیمیدرمانی: برخی از داروهای شیمیدرمانی میتوانند سمی برای سلولهای کبدی باشند و به کبد آسیب برسانند.
– رادیوتراپی: درمانهای رادیوتراپی که نواحی نزدیک به کبد را هدف قرار میدهند، میتوانند باعث آسیب به کبد شوند.
– حمایت کبدی ناکافی: بر اثر فشار سرطان یا درمانها، کبد ممکن است ظرفیت ترمیم خود را از دست بدهد.
– سایر بیماریهای همزمان: بیماریهایی مانند هپاتیت یا الکلیسم میتوانند خطر از کار افتادن کبد را در بیماران مبتلا به سرطان افزایش دهند.
علائم از کار افتادن کبد در بیماران سرطانی:
علائم ممکن است مشابه با آنهایی باشد که در قبل ذکر شدند و شامل موارد زیر میشوند:
– یرقان
– آسیت
– تغییرات ذهنی، از جمله اختلال در هوشیاری
– خونریزی و کبودی آسان
– تغییر در رنگ ادرار و مدفوع
– ورم پاها
– حالت تهوع و استفراغ
– خارش پوست
مدیریت همزمانی سرطان و نارسایی کبدی:
مدیریت این بیماران پیچیده بوده و نیازمند یک تیم پزشکی متشکل از متخصصین مختلف مانند انکولوژیستها، هپاتولوژیستها، پرستاران تخصصی و سایر متخصصان مراقبتهای حمایتی است. درمانها ممکن است شامل تغییر دوز دارو، تغییر رویکرد درمانی، و همچنین مدیریت علائم با داروهای حمایتی برای بهبود کیفیت زندگی باشد.
مراجعه به بخش اورژانس یا مراقبتهای فوری در صورت تشدید علائم یا بروز علائم جدید حیاتی است. همچنان سنجش دقیق و ارزیابی منظم بیماری کبدی و سرطان برای بهینهسازی تصمیمگیریهای درمانی و زندگی بیماران لازم است.
نارسایی خفیف کبد
نارسایی خفیف کبد به مواردی اشاره دارد که در آن کبد هنوز قادر به انجام بیشتر وظایف خود با وجود آسیب یا بیماری است، اما عملکرد آن به طور کامل نیست. این حالت میتواند به علت اختلالات کمتر شدید کبدی یا در مراحل اولیه بیماریهایی مانند هپاتیت یا کبد چرب ناشی شود. نارسایی خفیف کبد ممکن است با علائم خفیف تر همراه باشد و در طولانی مدت میتواند به بهبود کامل یا به پیشرفت بیماری منجر شود.
علائم ممکن نارسایی خفیف کبد شامل:
– خستگی غیرعادی و ضعف عمومی
– کاهش اشتها
– حالت تهوع یا استفراغ گاه به گاه
– خارش پوست
– تغییرات جزئی در رنگ ادرار و مدفوع
– تورم پاها و قوزک پا (ادم)
– دیسکامفورت یا درد خفیف در سمت راست بالای شکم
تشخیص نارسایی خفیف کبد شامل:
– آزمایش خون جهت سنجش عملکرد کبد (آزمایشات عملکرد کبد یا LFTs)
– اولتراسوند، CT اسکن یا MRI برای تصویربرداری از کبد
– بیوپسی کبد در موارد خاص
درمان نارسایی خفیف کبد:
– اصلاح سبک زندگی، از جمله تغییرات رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی
– کنترل وزن و مدیریت دیابت یا سایر شرایط همزمان
– اجتناب از مصرف الکل و داروهایی که میتوانند به کبد آسیب برسانند
– درمان دارویی برای کنترل بیماریهای زمینهای مانند هپاتیت ویروسی
بسیار مهم است که افرادی که دارای علائمی از نارسایی خفیف کبدی هستند، برای تشخیص و مدیریت مناسب به پزشک مراجعه کنند. برخی موارد میتوانند در صورت عدم درمان به نارسایی حاد یا مزمن کبدی پیشرفت کنند که شدیدتر و سختتر درمان است.