بیماری آلزایمر علائم پیشگیری و درمان

بیماری آلزایمر یکی از شایع ترین بیماری های زوال عقل در سراسر جهان است. کاهش تدریجی عملکرد ذهنی (توانایی حافظه) مشخصه این بیماری است. در آلزایمر، تغییراتی در مغز دیده می شود تجمع پلاک های آمیلوئید. این پروتئین ها در کنار هم جمع می شوند و دیگر توسط بدن تجزیه نمی شوند که منجر به اختلال در انتقال محرک ها می شود.

بیماری آلزایمر یک بیماری عصبی است که می تواند از سن 50 سالگی در انسان رخ دهد. احتمال ابتلا به آلزایمر با افزایش سن به شدت افزایش می یابد و عمدتاً در افراد بالای 65 سال رخ می دهد.

زوال عقل آلزایمر 60 تا 70 درصد تمام زوال عقل ها را تشکیل می دهد. با توجه به افزایش امید به زندگی در سال های اخیر، افزایش شدید مبتلایان به بیماری آلزایمر به ویژه در کشورهای دارای تکنولوژی بالا مشاهده شده است.

جهت چکاپ سالمندان در منزل اینجا کلیک کنید

علت بیماری آلزایمر

علت بیماری آلزایمر هنوز به طور کامل مشخص نشده است. دانشمندان گمان می کنند که هم استعداد (موارد ژنتیکی) و هم عوامل اکتسابی مانند چاقی، یا فشار خون بالا می توانند باعث ایجاد بیماری آلزایمر شوند.

کارشناسان تا حد زیادی موافق هستند که بیماری آلزایمر توسط پلاک‌هایی در مغز افراد مبتلا (که سال‌ها قبل از ظهور علائم ایجاد می‌شوند) ایجاد می‌شود. این پلاک ها از پروتئین بتا آمیلوئید که ساخته شده اند.

علاوه بر پلاک‌ها، فیبریل‌هایی نیز در سلول‌های عصبی بیماران آلزایمر تشکیل می‌شوند که در نهایت منجر به مرگ سلول‌های عصبی می‌شوند. به دلیل مرگ سلولی، مغز افراد مبتلا به آلزایمر می تواند تا 20 درصد کوچک شود.

در سطح ژنتیکی، پروتئین ApoE که در انتقال کلسترول در خون نقش دارد، احتمالاً بزرگترین عامل خطر برای آلزایمر است. پروتئین ApoE در سه نوع در بدن انسان وجود دارد و نوع ApoE4 خطر ابتلا به آلزایمر را تا سه برابر افزایش می دهد.

مراجعه به دکتر برای بیماری آلزایمر

در صورت بروز اختلالات حافظه غیرقابل درک، باید فوراً با پزشک مشورت شود. از دست دادن حافظه، و همچنین مشکلات در جهت گیری خود در زندگی روزمره، زمانی که به طور مکرر رخ می دهد و دارای ویژگی های فزاینده است، باعث نگرانی می شود. اگر دیگر امکان خواندن زمان در ساعت آنالوگ وجود ندارد، باید معاینات پزشکی آغاز شود.

اگر فراموشی به طور غیرعادی افزایش یابد یا رویدادهای تعیین کننده زندگی در بیوگرافی شخص دیگر به خاطر نیاید، باید با پزشک مشورت شود. اگر هیچ خاطره ای از عروسی خودتان، تولد فرزندتان یا آخرین سفر بدون دلیل قابل درک باقی نمانده است، پزشک باید علائم را روشن کند.

اگر مهارت های آموخته شده دیگر نمی توانند به طور معمول اجرا شوند، باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت ایجاد وقفه در بستن بند کفش، دوچرخه سواری یا فعالیت های دستی معمول، توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید.

در شرایط آشفتگی ذهنی و کمبود خاطرات افراد در مجاورت، باید با پزشک مشورت شود. اگر اختلالات گفتاری یا نوسانات خلقی قابل توجه به طور ناگهانی رخ دهد، علائم باید روشن شوند.

اگر توانایی تفکر در زندگی روزمره کاهش می یابد و فرد مربوطه برای کسب دانش جدید مشکل پیدا می کند، باید علت آن مشخص شود تا بتوان درمان را آغاز کرد.

علائم معمول آلزایمر

• حافظه از بین می رود
• اختلالات کلمه یابی رخ میدهد
• بی حالی
• نوسانات خلقی
• فراموشی
• گیجی

علائم آلزایمر متفاوت است و به مرحله بیماری بستگی دارد. معمولاً اختلال در حافظه کوتاه مدت و کاهش توانایی تفکر و همچنین اختلالات گفتاری و خستگی وجود دارد.

علائم دیگر عبارتند از بی حوصلگی، مشکل در کنار آمدن با فعالیت های روزمره مانند خرید و شناخت افرادی که می شناسید. علائم آلزایمر همچنین می تواند شامل تغییرات شخصیتی و رفتاری باشد.

تشخیص بیماری آلزایمر

تشخیص بیماری آلزایمر نسبتاً آسان است. اولین تشخیص با مصاحبه پزشک شروع می شود. توصیه می شود برای جلوگیری از هرگونه سوء تفاهم، فردی را که به آن اعتماد دارید همراه خود به مصاحبه ببرید. هدف از مشاوره پزشک، ارائه کامل رنج فعلی است تا تصویری از میزان مشکلات به دست آید. دکتر به ویژه به موارد زیر علاقه مند است:

بیماری و اختلالات از چه زمانی شروع شده است؟

چه مشکلاتی در کنار آمدن با کارهای روزمره (خرید، لباس پوشیدن) دارید؟

آیا مشکلات حافظه کوتاه مدت دارید (در مورد چه چیزی صحبت کردیم، چه خوردیم)؟

آیا در جابجایی اشیا (کتاب در یخچال، تلفن در کمد) مشکل دارید ؟

آیا متوجه مشکلات زبانی (مشکلات در یافتن کلمات، استفاده از کلمات بی معنی ) شده اید؟

آیا مشکل جهت یابی دارید (امروز چه تاریخی است، من کجا هستم)؟

در صورت افزایش نشانه آلزایمر در مشاوره با پزشک، معاینات رادیولوژیکی مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRT) و توموگرافی کامپیوتری (CT) انجام می شود. تست‌های عصبی روان‌شناختی نیز انجام می‌شود، مانند تست تشخیص زوال عقل یا تست حداقل وضعیت ذهنی.

اینها اطلاعاتی را در مورد میزان تأثیر زبان، ادراک، حافظه، تمرکز و تفکر توسط این بیماری ارائه می دهند.

دوره آلزایمر را می توان به سه مرحله تقسیم کرد که هر کدام با علائم مختلفی مشخص می شوند.

در مرحله اول آلزایمر، حافظه کوتاه مدت کاهش می یابد و بیماری اغلب عود می کند. مبتلایان به آلزایمر نیز علاقه کمتری به فعالیت های اجتماعی و سرگرمی های خود نشان می دهند.

در مرحله دوم آلزایمر، افراد مبتلا اغلب ناآرام به نظر می رسند و میل شدیدی برای حرکت دارند. آنها دیگر نمی توانند به تنهایی در مکان های ناآشنا و شرایط ناآشنا کنار بیایند. فعالیت های پیچیده دیگر نمی تواند توسط شخص انجام شود و معمولاً انجام این حرفه غیرممکن است.

در آخرین مرحله آلزایمر معمولاً تغییرات شخصیتی رخ می دهد. بیماران دیگر آشنایان را نمی شناسند، به سختی می توانند صحبت کنند و کاملاً سرگردان هستند. در آخرین مرحله آلزایمر، کنترل بر عملکردهای بدن نیز از بین می رود و بیمار نیاز به مراقبت های پرستاری دارد.

عوارض بیماری آلزایمر

گاهی اوقات عوارض جدی در نتیجه بیماری آلزایمر رخ می دهد. بسته به بیماری همراه، اختلالات گردش خون، سکته مغزی و بیماری های سیستم قلبی عروقی می تواند در روند بیماری رخ دهد.

بیماران آلزایمر اغلب به بیماری های التهابی جدی مانند ذات الریه تهدید کننده زندگی یا عفونت های اندام های داخلی مبتلا می شوند.

همچنین خطر تصلب شرایین و آسیب شدید عصبی وجود دارد. زوال ذهنی که در ابتدا به طور آگاهانه توسط افراد مبتلا درک می شود، می تواند منجر به افسردگی، اسکیزوفرنی، اضطراب و سایر بیماری های روانی شود.

کاهش عملکرد ذهنی نیز خطر تصادف و سقوط را افزایش می دهد. افراد مبتلا معمولاً دیگر قادر به مراقبت از خود نیستند که منجر به سوء تغذیه و کاهش وزن می شود. بسته به شدت بیماری، مشکلات دیگری در زندگی روزمره یا مراقبت های بیمارستانی ایجاد می شود.

عوارض احتمالی درمان بستری برای مثال بی اختیاری ادرار و زخم بستر در اثر بستری شدن است. مشکلات احتمالی بلع و تنفس اغلب منجر به خفگی بیمار در غذا یا بزاق می شود. واکنش های آلرژیک به آماده سازی های پزشکی را نیز نمی توان رد کرد.

درمان بیماری آلزایمر

برای درمان آلزایمر از هر دو روش دارویی و غیردارویی استفاده می شود. با این حال، با توجه به دانش پزشکی فعلی، درمان آلزایمر هنوز ممکن نیست.

با این حال، افراد مبتلا به هیچ وجه نباید پس از تشخیص آلزایمر تسلیم شوند و کاری انجام ندهند. روش های درمانی هدفمند می تواند به کاهش قطعی پیشرفت بیماری کمک کند.

ممانتین و مهارکننده های استیل کولین استراز داروهای اصلی مورد استفاده در بیماری آلزایمر هستند. ممانتین از آسیب رسیدن به گیرنده انسانی توسط ماده پیام رسان گلوتامات جلوگیری می کند و در نتیجه سلول های عصبی را از مرگ غیرقابل برگشت سلولی محافظت می کند.

مهارکننده استیل کولین استراز از تجزیه سریع انتقال دهنده عصبی استیل کولین در مغز جلوگیری می کند که باعث بهبود انتقال اطلاعات در مغز می شود. از جمله می توان از این دارو برای درمان اختلالات رفتاری و افزایش فعالیت ذهنی بیماران آلزایمر استفاده کرد.

در درمان غیر دارویی آلزایمر سعی می شود از نظر روحی و جسمی بیمار حمایت شود. تمرکز بر حرکت درمانی با استفاده از فیزیوتراپی یا، به عنوان مثال، شنا و ایروبیک در آب است. حافظه از طریق بازی های آموزشی و کار با روانشناسان و مددکاران اجتماعی تقویت می شود.

پیشگیری از آلزایمر

برای پیشگیری از آلزایمر توصیه می شود قبل از بروز علائم به طور مداوم مغز را تمرین دهید. فعالیت ذهنی در قالب تمرین حافظه (دویدن مغز) می تواند به مقابله با زوال شناختی کمک کند.

علاوه بر این، مشارکت اجتماعی و ارتباطی پر جنب و جوش در دوران سالمندی (مثلاً کار داوطلبانه) می تواند تأثیر مثبتی بر عملکرد حافظه داشته باشد.

همچنین باید از چیزهایی که به مغز آسیب می زند (مثلاً مصرف الکل) و افزایش سطح کلسترول اجتناب کنید. مصرف اسید فولیک، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و اسیدهای چرب امگا 3 نیز می تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد.