در این مقاله قصد داریم به آزمایش کرونا با خون بپردازیم با ما همراه باشید.
با شیوع ویروس کرونا (COVID-19) در سراسر جهان، روشهای مختلفی برای تشخیص این بیماری توسعه یافتهاند. یکی از این روشها، آزمایش خون است که به طور خاص به دنبال آنتیبادیهای تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونت ویروس SARS-CoV-2 میگردد. این نوع آزمایش، که اغلب با نام آزمایش سرولوژی یا تست آنتیبادی شناخته میشود، اطلاعات متفاوتی نسبت به آزمایشهای تشخیص عفونت فعال مانند PCR ارائه میدهد.
آزمایش کرونا با خون
آزمایش سرولوژی کرونا چیست؟
آزمایش سرولوژی کرونا، نوعی آزمایش خون است که وجود آنتیبادیهای خاصی را در خون فرد بررسی میکند. آنتیبادیها پروتئینهایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونتها، از جمله عفونتهای ویروسی مانند COVID-19، تولید میشوند. این آزمایش به دنبال پاسخ ایمنی بدن به ویروس میگردد، نه خود ویروس.
دو نوع اصلی آنتیبادی که در این آزمایشها مورد بررسی قرار میگیرند عبارتند از:
- IgM: این آنتیبادیها معمولاً در مراحل اولیه عفونت تولید میشوند و سطح آنها پس از مدتی کاهش مییابد.
- IgG: این آنتیبادیها دیرتر از IgM ظاهر میشوند و معمولاً برای مدت طولانیتری در خون باقی میمانند و میتوانند نشاندهنده عفونت قبلی و احتمالاً ایجاد مصونیت باشند (البته میزان و مدت زمان این مصونیت هنوز به طور کامل مشخص نیست).
برای تست کرونا برای پرواز کلیک کنید.
نحوه انجام آزمایش سرولوژی:
برای انجام آزمایش سرولوژی کرونا، یک نمونه خون از فرد گرفته میشود. این نمونه سپس در آزمایشگاه مورد بررسی قرار میگیرد تا وجود و سطح آنتیبادیهای IgM و IgG ضد ویروس SARS-CoV-2 تعیین شود.
کاربردهای آزمایش سرولوژی کرونا:
آزمایش سرولوژی کرونا کاربردهای متعددی دارد، اما مهم است بدانیم که برای تشخیص عفونت فعال و حاد COVID-19 مناسب نیست. کاربردهای اصلی این آزمایش عبارتند از:
- تعیین میزان شیوع بیماری در جمعیت: با بررسی سطح آنتیبادی در گروههای مختلف جمعیتی، میتوان تخمین زد که چه درصدی از افراد قبلاً به ویروس مبتلا شدهاند، حتی اگر علائمی نداشته باشند.
- مطالعات اپیدمیولوژیک: این آزمایش به محققان کمک میکند تا نحوه انتشار ویروس و میزان مصونیت در جوامع مختلف را درک کنند.
- شناسایی اهداکنندگان پلاسمای بهبودیافته: افرادی که از COVID-19 بهبود یافتهاند و سطح بالایی از آنتیبادی در خون خود دارند، میتوانند پلاسمای خود را برای درمان بیماران مبتلا به موارد شدید بیماری اهدا کنند.
- بررسی پاسخ ایمنی به واکسن: آزمایش سرولوژی میتواند برای ارزیابی میزان آنتیبادی تولید شده پس از واکسیناسیون مورد استفاده قرار گیرد (البته تفسیر نتایج باید با توجه به نوع واکسن و دستورالعملهای مربوطه انجام شود).
- بررسی موارد مشکوک با نتایج منفی PCR: در برخی موارد که فرد علائم COVID-19 را داشته اما نتیجه آزمایش PCR او منفی بوده است، آزمایش سرولوژی (که چند هفته پس از شروع علائم انجام شود) ممکن است به تشخیص عفونت قبلی کمک کند.
محدودیتهای آزمایش سرولوژی:
- عدم تشخیص عفونت حاد: آنتیبادیها معمولاً چند روز تا چند هفته پس از شروع عفونت در خون ظاهر میشوند، بنابراین آزمایش سرولوژی در مراحل اولیه بیماری قادر به تشخیص عفونت فعال نیست. در این مرحله، آزمایش PCR که به دنبال خود ویروس میگردد، روش ارجح است.
- احتمال نتایج مثبت و منفی کاذب: مانند هر آزمایش دیگری، آزمایش سرولوژی نیز ممکن است نتایج مثبت کاذب (نشان دادن وجود آنتیبادی در فردی که هرگز مبتلا نشده است) یا منفی کاذب (نشان ندادن آنتیبادی در فردی که قبلاً مبتلا شده است) داشته باشد. دقت آزمایشهای مختلف سرولوژی متفاوت است.
- عدم قطعیت در مورد مصونیت: وجود آنتیبادی نشان میدهد که فرد احتمالاً قبلاً به ویروس مبتلا شده است، اما هنوز مشخص نیست که این آنتیبادیها چه مدت از فرد در برابر عفونت مجدد محافظت میکنند و سطح مورد نیاز برای ایجاد مصونیت چقدر است.
آزمایش خون برای تشخیص کرونا از طریق بررسی آنتیبادیها (آزمایش سرولوژی) ابزاری ارزشمند برای درک شیوع بیماری، انجام مطالعات و شناسایی اهداکنندگان پلاسما است. با این حال، به دلیل ماهیت پاسخ ایمنی بدن، این آزمایش برای تشخیص عفونت فعال و حاد COVID-19 مناسب نیست و در این موارد، آزمایش PCR همچنان روش ارجح محسوب میشود. تفسیر نتایج آزمایش سرولوژی باید با در نظر گرفتن زمان انجام آزمایش نسبت به شروع علائم و سابقه بالینی فرد توسط پزشک انجام شود.
مشکلات پوستی کرونا
در طول همهگیری COVID-19، پزشکان متوجه شدند که این ویروس فقط بر سیستم تنفسی تأثیر نمیگذارد. بسیاری از بیماران مشکلات پوستی مختلفی را نیز تجربه کردند. این مشکلات پوستی میتوانند در طول عفونت فعال، همزمان با سایر علائم COVID-19 یا حتی هفتهها و ماهها پس از بهبودی ظاهر شوند.
مشکلات پوستی کرونا
انواع مختلفی از مشکلات پوستی مرتبط با COVID-19 شناسایی شدهاند، از جمله:
- بثورات ماکولوپاپولار (Morbilliform): این شایعترین نوع بثورات است و شبیه بثورات سرخک به نظر میرسد. آنها به صورت برجستگیهای کوچک قرمز یا بنفش روی پوست ظاهر میشوند و ممکن است خارش داشته باشند. معمولاً روی تنه (قفسه سینه، پشت و شکم) دیده میشوند و میتوانند در اوایل یا اواخر دوره بیماری ظاهر شوند.
- کهیر (Urticaria): کهیر به صورت برجستگیهای قرمز، متورم و خارشدار روی پوست ظاهر میشود که میتوانند در هر قسمتی از بدن ایجاد شده و به سرعت بیایند و بروند.
- وزیکولها: این بثورات شبیه تاولهای کوچک پر از مایع هستند و میتوانند در گروههای کوچک یا به طور گسترده روی پوست ظاهر شوند.
- انگشتان کووید (COVID Toes): این عارضه باعث تورم و تغییر رنگ انگشتان پا (و گاهی اوقات انگشتان دست) میشود. انگشتان ممکن است قرمز، بنفش یا آبی شوند و ممکن است دردناک یا خارشدار باشند.
- ضایعات عروقی: این ضایعات ناشی از آسیب به عروق خونی کوچک هستند و میتوانند به صورت لکههای بنفش یا قرمز کوچک (پتشی)، لکههای توری مانند (livedo reticularis) یا حتی نواحی نکروز (مرگ بافت) ظاهر شوند.
- سایر بثورات: بثورات دیگری مانند بثورات شبیه pityriasis rosea، اگزما و بثورات پورپوریک نیز گزارش شدهاند.
- ضایعات دهانی: برخی از افراد دچار زخم یا التهاب در دهان و لبها میشوند.
علت دقیق این مشکلات پوستی هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما تصور میشود که عوامل مختلفی از جمله پاسخ ایمنی بدن به ویروس، التهاب، آسیب مستقیم ویروس به سلولهای پوست و عروق خونی و همچنین عوارض جانبی داروها در ایجاد آنها نقش داشته باشند.
اگر دچار بثورات پوستی یا تغییرات غیرمعمول در پوست خود هستید، به خصوص اگر علائم دیگری از COVID-19 مانند تب، سرفه یا از دست دادن حس بویایی یا چشایی را نیز دارید، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. پزشک میتواند با انجام معاینه و در صورت لزوم آزمایش COVID-19، علت مشکل پوستی شما را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند. در بیشتر موارد، این مشکلات پوستی خفیف هستند و خود به خود برطرف میشوند، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمانهای موضعی یا خوراکی برای تسکین علائم باشد.