در این مقاله قصد داریم بدانیم کرونا تا چند روز ناقله با ما همراه باشید.
ویروس سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-2)، عامل بیماری کووید-۱۹ (COVID-19)، نحوه انتشار و مدت زمان ناقلی آن (دوره‌ای که فرد می‌تواند ویروس را به دیگران منتقل کند) یکی از مهم‌ترین سوالات برای کنترل پاندمی بوده است. درک این دوره برای تصمیم‌گیری در مورد قرنطینه، ایزوله شدن، و بازگشت به فعالیت‌های اجتماعی و شغلی ضروری است.
به طور کلی، دوره ناقلی ویروس کرونا به طور عمده تحت تأثیر دو عامل است: بار ویروسی (Viral Load) و وضعیت ایمنی فرد.
دوره ناقلی در افراد با سیستم ایمنی نرمال
در اکثر افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها به طور طبیعی عمل می‌کند، دوره ناقلی به سه فاز زمانی کلیدی تقسیم می‌شود:
۱. دوره پیش از ظهور علائم (Pre-symptomatic)
این دوره حیاتی، که معمولاً یک تا دو روز قبل از ظهور اولین علائم آغاز می‌شود، یکی از مؤثرترین زمان‌ها برای انتقال ویروس است.
- اوج ناقلی: تحقیقات نشان می‌دهد که بار ویروسی (غلظت ویروس در مجاری تنفسی) در زمان ظهور علائم یا درست قبل از آن به اوج خود می‌رسد. این بدان معناست که فرد ممکن است حتی قبل از اینکه متوجه بیماری خود شود، بیشترین قابلیت انتقال را داشته باشد.
۲. دوره علائم اولیه (Symptomatic)
انتقال ویروس در این دوره ادامه می‌یابد.
- نقطه اصلی ناقلی: عمده‌ترین میزان انتقال ویروس در ۵ روز اول پس از شروع علائم رخ می‌دهد. پس از این زمان، اگرچه ویروس هنوز در بدن وجود دارد، اما مقدار ویروس فعال و قابل تکثیر که قابلیت آلوده کردن دیگران را دارد، به سرعت کاهش می‌یابد.
۳. پایان دوره ناقلی
بر اساس داده‌های جهانی و دستورالعمل‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و سازمان جهانی بهداشت (WHO)، برای اکثریت قریب به اتفاق بزرگسالان با بیماری خفیف تا متوسط:
- دوره ایزوله پیشنهادی: فرد معمولاً تا ۱۰ روز پس از شروع علائم (با در نظر گرفتن بهبود علائم) ناقل محسوب می‌شود. پس از روز دهم، ریسک انتقال به طور چشمگیری پایین می‌آید.
- اهمیت تب: فرد باید حداقل ۲۴ ساعت بدون استفاده از داروهای تب‌بر (مانند استامینوفن) تب نداشته باشد تا ایزوله خود را پایان دهد.
نتیجه‌گیری برای افراد عادی: فرد مبتلا به کووید-۱۹ معمولاً تا ۵ روز پس از شروع علائم بسیار ناقل است و این دوره تا ۱۰ روز به عنوان یک دوره احتیاطی و استاندارد برای ایزوله شدن در نظر گرفته می‌شود.
تفاوت در زیرگروه‌های خاص
مدت زمان ناقلی می‌تواند در افراد با ویژگی‌های خاص، طولانی‌تر باشد:
نکته در مورد نتایج آزمایش PCR
- ویروس فعال در برابر بقایای ویروسی: تست‌های PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) می‌توانند حتی هفته‌ها یا ماه‌ها پس از بهبودی، وجود بقایای ژنتیکی غیرفعال ویروس را در بدن تشخیص دهند.
- ناقلی ≠ تست مثبت PCR: یک تست PCR مثبت طولانی‌مدت، به تنهایی به این معنی نیست که فرد هنوز ناقل فعال و عفونی است. آزمایش‌های PCR نمی‌توانند تفاوت بین ویروس زنده و فعال و قطعات ویروسی مرده را تشخیص دهند. اهمیت بالینی در درجه اول به زمان شروع علائم و وضعیت بهبود فرد است، نه فقط نتیجه آزمایش PCR.
توصیه‌های عملی
برای به حداقل رساندن انتقال:
- ایزوله ۱۰ روزه: اگر علائم دارید، تا روز دهم پس از شروع علائم ایزوله بمانید و مطمئن شوید که ۲۴ ساعت بدون تب و با بهبود علائم هستید.
- استفاده از ماسک: پس از پایان ایزوله ۱۰ روزه، توصیه می‌شود تا روز پنجم پس از آن نیز از ماسک استفاده شود تا انتقال احتمالی به حداقل برسد.
- بهداشت: رعایت مستمر بهداشت دست و تنفس، به ویژه هنگام سرفه یا عطسه.
به طور خلاصه، در حالی که بقایای ویروس ممکن است برای مدتی طولانی‌تر در بدن بماند، فرد مبتلا به کووید-۱۹ (با سیستم ایمنی نرمال) معمولاً در ۱۰ روز اول پس از شروع علائم بیشترین خطر انتقال را دارد.
برای تست کرونا در منزل کلیک کنید.
توصیه‌های پس از روز دهم
برای حداقل ۵ روز پس از پایان دوره ایزوله ۱۰ روزه، اقدامات زیر اکیداً توصیه می‌شود:
- استفاده از ماسک با کیفیت:
- حتی اگر علائم به طور کامل برطرف شده باشند، توصیه می‌شود فرد تا روز پانزدهم (یعنی ۵ روز پس از پایان ایزوله ۱۰ روزه) هنگام حضور در اماکن عمومی، پرتردد، یا هنگام تماس با افراد دیگر (به ویژه افراد آسیب‌پذیر) از ماسک‌های با کیفیت (مانند N95 یا ماسک جراحی با دوام) استفاده کند. این یک لایه محافظتی اضافی برای کاهش ریسک انتقال بقایای ویروسی است.
- فاصله‌گذاری فیزیکی در فضاهای بسته:
- تا حد امکان، از حضور طولانی‌مدت در فضاهای کاملاً بسته و بدون تهویه مناسب خودداری کنید. اگر ناچار به حضور در چنین مکان‌هایی هستید، فاصله‌گذاری ایمن (حدود دو متر) را رعایت کنید.
- بهداشت دست و سطوح:
- شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون (حداقل ۲۰ ثانیه) و استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های حاوی الکل.
- ادامه تمرینات خوب بهداشتی تنفسی، مانند پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه با آرنج یا دستمال.
ملاحظات مربوط به علائم باقی‌مانده
برخی از افراد ممکن است پس از دوره ۱۰ روزه ایزوله، همچنان علائمی مانند سرفه یا از دست دادن حس بویایی و چشایی داشته باشند.
- سرفه: سرفه‌های باقی‌مانده (بدون تب یا علائم دیگر) اغلب به دلیل التهاب مجاری تنفسی است و لزوماً نشان‌دهنده ناقلی نیست. با این حال، اگر سرفه مداوم و مرطوب است، همچنان باید هنگام سرفه از ماسک استفاده شود تا از انتشار قطرات تنفسی جلوگیری گردد.
- بویایی و چشایی: از دست دادن حس بویایی و چشایی می‌تواند برای هفته‌ها یا ماه‌ها پس از بهبودی سایر علائم ادامه یابد و به هیچ وجه نشان‌دهنده ناقلی فعال نیست.
نکته نهایی: مهم است که افراد بر اساس بهبود علائم و زمان‌بندی خود تصمیم به پایان ایزوله بگیرند، نه صرفاً بر اساس نتایج تست PCR (که می‌تواند تا مدت‌ها مثبت باقی بماند). در صورت بازگشت تب یا تشدید علائم در دوره پس از ایزوله، باید با پزشک مشورت شود.
