هپاتیت E یک بیماری التهابی کبدی است که توسط ویروس هپاتیت E (HEV) ایجاد می شود.
تخمین زده می شود سالانه 20 میلیون عفونت HEV در سراسر جهان رخ می دهد که 3.3 میلیون مورد هپاتیت E علامتدار هستند.
WHO تخمین می زند که تقریباً 44000 نفر در سال 2015 بر اثر هپاتیت E جان خود را از دست داده اند (که 3.3 درصد از کل مرگ و میرهای هپاتیت ویروسی را تشکیل می دهد).
این ویروس از طریق مدفوع – دهان و عمدتا از طریق آب آلوده منتقل می شود.
هپاتیت E در سراسر جهان رخ می دهد، اما بیشتر در شرق و جنوب آسیا شایع است.
واکسنی برای جلوگیری از عفونت ویروس هپاتیت E ساخته شده است که در چین مجوز دارد اما هنوز در کشورهای دیگر موجود نیست.
هپاتیت E یک بیماری التهابی کبدی است که توسط ویروس هپاتیت E (HEV) ایجاد می شود. حداقل 4 نوع ویروس هپاتیت E وجود دارد: ژنوتیپ های 1، 2، 3 و 4. ژنوتیپ های 1 و 2 فقط در انسان یافت شده اند.
ژنوتیپهای 3 و 4 بدون ایجاد بیماری در برخی گونههای جانوری از جمله خوک، گراز وحشی و گوزن در گردش هستند. مواردی از آلودگی با این ژنوتیپ های انسانی وجود دارد.
این ویروس با مدفوع افراد آلوده وارد محیط می شود و از طریق روده وارد بدن انسان می شود. عمدتاً از طریق آب آشامیدنی آلوده منتقل می شود. عفونت معمولاً خوش خیم است و در عرض 6-2 هفته خود به خود برطرف می شود. گاهی اوقات یک بیماری جدی به نام هپاتیت برق آسا (نارسایی حاد کبد) ایجاد می شود که می تواند کشنده باشد.
انتقال هپاتیت E
ویروس هپاتیت E در تمام مناطق جهان وجود دارد. این بیماری عفونی در کشورهای کم درآمد و متوسط با دسترسی محدود به آب اولیه، بهداشت، بهداشت و خدمات بهداشتی شایع است. در این مناطق بیماری هم به صورت طغیان و هم به صورت موارد منفرد بروز می کند.
شیوع معمولاً در نتیجه آلودگی مدفوع آب آشامیدنی است و می تواند از چند صد تا چند هزار نفر را درگیر کند.
شیوع هپاتیت E گاهی اوقات در مناطق درگیری و شرایط اضطراری بشردوستانه، مانند مناطق جنگی، و در اردوگاههای آوارگان یا آوارگان داخلی که در آن بهداشت و منابع آب به ویژه تنش است، ایجاد میشود.
اعتقاد بر این است که وقوع موارد جداگانه هپاتیت E نیز با آلودگی آب همراه است، هرچند در مقیاس کوچکتر. در این مناطق، عامل بیماری اغلب ویروس ژنوتیپ 1 است. عفونت ژنوتیپ 2 بسیار کمتر شایع است.
هپاتیت E در مناطقی با شرایط بهداشتی و زندگی و تامین آب رضایت بخش نادر است و تنها به صورت موارد منفرد خود را نشان می دهد. بیشتر این موارد توسط ژنوتیپ 3 حیوانی ایجاد می شود که معمولاً از طریق مصرف گوشت حیوانی نپخته (از جمله جگر، به ویژه گوشت خوک) به دست می آید. این موارد با آلودگی آب یا سایر محصولات غذایی مرتبط نیست.
علائم هپاتیت E
طول دوره کمون پس از ورود ویروس هپاتیت E به بدن به طور متوسط 5-6 هفته و بین 2 تا 10 هفته است. دوره جداسازی ویروس از چند روز قبل از بروز علائم بیماری شروع می شود و 3-4 هفته طول می کشد.
در مناطقی که بیماری بومی زیاد است، سیر علامتی بیماری بیشتر در بین افراد 15 تا 40 ساله دیده می شود. کودکان در این نواحی نیز ممکن است به هپاتیت E مبتلا شوند، اما این عفونت معمولاً بدون علامت یا با علامت خفیف بدون زردی است و اغلب تشخیص داده نمی شود.
علائم و نشانه های معمول هپاتیت عبارتند از:
در دوره اولیه، افزایش جزئی در دمای بدن، از دست دادن اشتها (بی اشتهایی)، حالت تهوع و استفراغ برای چند روز وجود دارد.
درد شکمی، خارش، بثورات پوستی یا درد مفاصل؛
یرقان (رنگ ایکتریک پوست)، تیره شدن ادرار و تغییر رنگ مدفوع؛ و
کبد کمی بزرگ و حساس (هپاتومگالی).
این علائم اغلب از سایر بیماری های کبدی قابل تشخیص نیستند و معمولاً برای 1 تا 6 هفته باقی می مانند.
در موارد نادر، هپاتیت E حاد می تواند شدید باشد و منجر به هپاتیت برق آسا (نارسایی حاد کبد) با خطر مرگ شود. این بیماران در خطر مرگ هستند. زنان باردار مبتلا به هپاتیت E، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم بارداری، در معرض افزایش خطر ابتلا به نارسایی حاد کبدی، مرگ جنین و مرگ هستند.
در صورت آلوده شدن به هپاتیت E در سه ماهه سوم بارداری، مرگ و میر می تواند به 20-25٪ برسد.
جهت انجام آزمایش هپاتیت در منزل کلیک کنید
مواردی از هپاتیت E مزمن در افراد دارای نقص ایمنی گزارش شده است، به ویژه در گیرندگان اهدا کننده عضو که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند. در این موارد، عامل ایجاد کننده ژنوتیپ ویروس HEV 3 یا 4 است. چنین مواردی نادر است.
با توجه به تصویر بالینی، هپاتیت E با سایر انواع هپاتیت حاد ویروسی تفاوتی ندارد. در عین حال، در صورتی که بیماری در زنان باردار شدیدتر باشد یا تشخیص هپاتیت A کنار گذاشته شود، در شرایط اپیدمیولوژیک نامطلوب، به عنوان مثال، اگر چندین مورد عفونت وجود داشته باشد، اغلب مظنون به هپاتیت E قابل توجیه است.
در سکونتگاه های واقع در مناطق بومی یا در مناطق با خطر آلودگی آب آشامیدنی شناسایی شده است.
آزمایش خون برای وجود ایمونوگلوبولین M اختصاصی HEV (IgM) معمولاً برای تأیید تشخیص هپاتیت E انجام می شود. این معمولا در مناطق با شیوع بالا کافی است. تست های سریع برای استفاده در این زمینه در دسترس هستند.
علاوه بر این، آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز رونویسی معکوس (RT-PCR) می تواند برای تشخیص RNA ویروس هپاتیت E در خون و مدفوع انجام شود. این تجزیه و تحلیل نیاز به امکانات آزمایشگاهی تخصصی دارد. این روش تشخیصی به ویژه در مناطقی که هپاتیت E نادر است و همچنین در موارد نادر عفونت مزمن HEV مورد نیاز است.
درمان هپاتیت E
هیچ درمان خاصی وجود ندارد که بتواند بر روند هپاتیت E حاد تأثیر بگذارد. این بیماری معمولاً خود به خود و معمولاً بدون نیاز به بستری شدن بهبود می یابد. بسیار مهم است که از تجویز غیرموجه دارو خودداری شود. استامینوفن، پاراستامول و داروهای ضد استفراغ باید اجتناب شود یا در دوزهای پایین استفاده شود.
در صورت سیر بیماری با توجه به نوع برق آسا، نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود دارد. بستری شدن در بیمارستان برای زنان باردار علامت دار نیز باید در نظر گرفته شود.
بیماران مبتلا به هپاتیت E مزمن در زمینه سرکوب سیستم ایمنی با ریباویرین (یک داروی ضد ویروسی) درمان می شوند. اینترفرون نیز در برخی موارد با موفقیت استفاده شده است.
پیشگیری از هپاتیت E
موثرترین راه برای مبارزه با عفونت پیشگیری است. در سطح جمعیت، خطر انتقال HEV و عفونت هپاتیت E را می توان با اقدامات زیر کاهش داد:
انطباق با استانداردهای عمومی کیفیت آب؛ و
ایجاد سیستم های مناسب برای دفع مدفوع انسان.
در سطح فردی، خطر عفونت را می توان با اقدامات زیر کاهش داد:
رعایت قوانین بهداشتی؛ و
امتناع از استفاده از آب آشامیدنی و یخ با کیفیت نامشخص.