در این مقاله قصد داریم بدانیم آیا هپاتیت ب کشنده است؟ با ما همراه باشید.
بله، هپاتیت B می‌تواند کشنده باشد، به خصوص اگر به مرحله مزمن تبدیل شود و درمان نشود. اما مهم است که تفاوت بین عفونت حاد و مزمن را بدانیم:
1. هپاتیت B حاد (کوتاه‌مدت):
- در اکثر بزرگسالانی که به هپاتیت B حاد مبتلا می‌شوند (حدود ۹۵٪)، بدن قادر است ویروس را پاک کند و فرد به طور کامل بهبود می‌یابد.
- در موارد نادر، هپاتیت B حاد می‌تواند بسیار شدید باشد و منجر به نارسایی ناگهانی کبد شود که یک وضعیت اورژانسی و کشنده است و ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشد. با این حال، این اتفاق در بزرگسالان نسبتاً نادر است.
2. هپاتیت B مزمن (طولانی‌مدت):
- در حدود ۵ تا ۱۰ درصد از بزرگسالان و تعداد بسیار بیشتری از نوزادان و کودکان خردسال (حدود ۹۰٪ از نوزادان و ۳۰٪ از کودکان ۱-۵ ساله)، عفونت هپاتیت B به حالت مزمن تبدیل می‌شود.
- در این حالت، ویروس برای مدت طولانی (گاهی تا پایان عمر) در بدن باقی می‌ماند و به تدریج به کبد آسیب می‌رساند.
- عوارض جدی و کشنده هپاتیت B مزمن شامل:
- سیروز کبدی (Cirrhosis): زخم و آسیب شدید به کبد که عملکرد آن را مختل می‌کند. سیروز می‌تواند منجر به نارسایی کبد شود.
- سرطان کبد (Hepatocellular Carcinoma): هپاتیت B مزمن یکی از دلایل اصلی سرطان کبد در سراسر جهان است. سرطان کبد در مراحل پیشرفته معمولاً کشنده است.
- نارسایی کبد: در صورت آسیب شدید به کبد، این عضو حیاتی دیگر نمی‌تواند وظایف خود را به درستی انجام دهد که منجر به نارسایی کبدی و در نهایت مرگ می‌شود، مگر اینکه پیوند کبد انجام شود.
آمار مرگ و میر: سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که هپاتیت B سالانه به طور تقریبی باعث مرگ ۱.۱ تا ۱.۲ میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود که بیشتر این مرگ و میرها ناشی از سیروز و سرطان کبد در افراد با عفونت مزمن هستند.
نکات مهم:
- تشخیص زودهنگام: از آنجایی که هپاتیت B مزمن اغلب سال‌ها بدون علامت است و به همین دلیل به “قاتل خاموش” معروف است، تشخیص زودهنگام از طریق آزمایش خون بسیار مهم است.
- درمان: برای هپاتیت B مزمن، داروهای ضدویروسی خوراکی مؤثری (مانند تنوفوویر یا انتکاویر) وجود دارد که می‌توانند پیشرفت بیماری را کند کرده، خطر سیروز و سرطان کبد را کاهش داده و بقای طولانی‌مدت بیماران را بهبود بخشند. اکثر افرادی که درمان را شروع می‌کنند، باید آن را تا پایان عمر ادامه دهند.
- واکسیناسیون: بهترین راه برای پیشگیری از هپاتیت B، واکسیناسیون است. واکسن هپاتیت B بسیار ایمن و مؤثر است و می‌تواند تا ۹۸-۱۰۰٪ در برابر این بیماری محافظت ایجاد کند.
در مجموع، بله، هپاتیت B یک بیماری جدی است که می‌تواند کشنده باشد، اما با واکسیناسیون، تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح بیماری، می‌توان از عوارض کشنده آن جلوگیری کرد.
برای آزمایش هپاتیت در منزل کلیک کنید.
علائم هپاتیت ب در زنان
علائم هپاتیت B در زنان، در بیشتر موارد، مشابه علائمی است که در مردان دیده می‌شود و تفاوت قابل توجهی بین این دو گروه جنسیتی وجود ندارد. این علائم می‌توانند در فاز حاد (عفونت اولیه کوتاه‌مدت) یا فاز مزمن (عفونت طولانی‌مدت) ظاهر شوند، اگرچه بسیاری از افراد، به ویژه کودکان خردسال و افراد با عفونت مزمن، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.
با این حال، برخی نکات خاص و شایع‌تر در زنان (به ویژه در فاز مزمن یا پیشرفته) ممکن است وجود داشته باشد که به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
علائم عمومی هپاتیت B (مشترک در زنان و مردان)
1. هپاتیت B حاد (فاز اولیه عفونت): علائم معمولاً ۱ تا ۴ ماه پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند:
- خستگی شدید و ضعف: یکی از شایع‌ترین علائم.
- درد شکم: به ویژه در قسمت بالای سمت راست شکم (محل کبد).
- تهوع و استفراغ:
- از دست دادن اشتها:
- تب خفیف:
- درد مفاصل و عضلانی:
- یرقان (زردی): زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها. این نشانه به دلیل افزایش سطح بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد.
- ادرار تیره: به دلیل دفع بیلی‌روبین از طریق ادرار.
- مدفوع روشن یا خاکستری رنگ: به دلیل عدم دفع بیلی‌روبین به روده.
- خارش پوست: به دلیل تجمع مواد زائد در خون.
- کهیر و جوش‌های پوستی:
بسیاری از افراد، به ویژه کودکان، در فاز حاد هیچ علامتی ندارند و متوجه عفونت نمی‌شوند.
2. هپاتیت B مزمن (عفونت طولانی‌مدت): اکثر افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن، به ویژه در سال‌های اولیه، هیچ علامتی ندارند. علائم معمولاً زمانی ظاهر می‌شوند که آسیب کبدی قابل توجهی (مانند سیروز) رخ داده باشد. این علائم می‌توانند شامل:
- خستگی مزمن: حتی شدیدتر از فاز حاد.
- درد مبهم در قسمت بالای شکم (سمت راست):
- حالت تهوع یا عدم تحمل غذایی:
- زردی خفیف تا شدید پوست و چشم:
- تغییرات در ادرار و مدفوع: (همانند فاز حاد)
- تورم پاها، مچ پاها و شکم (آسیت): به دلیل تجمع مایعات ناشی از نارسایی کبد.
- کبودی یا خونریزی آسان: به دلیل اختلال در تولید فاکتورهای انعقادی توسط کبد آسیب‌دیده (مانند خونریزی از لثه یا بینی).
- عروق خونی کوچک شبیه تار عنکبوت روی پوست (Spider Angiomas): بیشتر در قسمت بالای بدن.
- گیجی، فراموشی یا مشکلات تمرکز (انسفالوپاتی کبدی): در مراحل پیشرفته‌تر بیماری که کبد قادر به سم‌زدایی مواد سمی نیست و این مواد به مغز می‌رسند.
علائم خاص‌تر یا شایع‌تر در زنان
برخی منابع و مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است تفاوت‌های جزئی در بروز علائم یا شدت آن‌ها بین زنان و مردان وجود داشته باشد:
- تغییرات در چرخه قاعدگی: از آنجا که کبد نقش مهمی در متابولیسم و تنظیم هورمون‌ها، از جمله استروژن و پروژسترون، دارد، آسیب کبدی ناشی از هپاتیت B می‌تواند منجر به نامنظمی قاعدگی، خونریزی‌های شدیدتر یا طولانی‌تر، یا حتی قطع پریود (آمنوره) در زنان شود.
- درد مفاصل و عضلانی شدیدتر: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که زنان مبتلا به هپاتیت B و C ممکن است بیشتر از مردان دچار درد مفصلی و سفتی عضلات شوند. این دردها گاهی ممکن است با بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید اشتباه گرفته شوند.
- خارش پوستی: هرچند در هر دو جنس دیده می‌شود، اما برخی زنان ممکن است خارش بیشتری را تجربه کنند.
- خطر بیشتر برای بیماری خودایمنی: اگرچه نادر است، اما هپاتیت B می‌تواند در برخی افراد منجر به واکنش‌های خودایمنی شود و زنان به طور کلی مستعدتر به بیماری‌های خودایمنی هستند.
هپاتیت B در دوران بارداری
زنان باردار مبتلا به هپاتیت B می‌توانند ویروس را به نوزاد خود منتقل کنند (انتقال عمودی). در دوران بارداری، علائم هپاتیت B ممکن است شامل خستگی بیش از حد، تهوع و استفراغ شدید، و زردی باشد. تشخیص و مدیریت هپاتیت B در دوران بارداری برای جلوگیری از انتقال به نوزاد و حفظ سلامت مادر حیاتی است.
نکته بسیار مهم: از آنجایی که هپاتیت B مزمن اغلب بی‌علامت است، تنها راه قطعی برای تشخیص آن، آزمایش خون است. اگر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B بوده‌اید (مثلاً سابقه تماس با خون آلوده، رابطه جنسی محافظت‌نشده، مادر مبتلا به هپاتیت B) یا هر یک از علائم ذکر شده را تجربه می‌کنید، حتماً به پزشک مراجعه کرده و درخواست آزمایش هپاتیت B بدهید. تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری و عوارض جدی آن جلوگیری کند.
